Promotie: Cortisol-afgifte in bijniertumoren bij honden
Miriam Kool onderzocht bij honden de moleculaire oorzaken van ACTH-onafhankelijke afgifte van cortisol in bijniertumoren. ACTH is het hormoon dat bij gezonde honden de cortisol-productie in de bijnier aanstuurt. In ongeveer een derde van de bijniertumoren werd een mutatie gevonden die de stimulerende alpha component van het G-eiwit (GNAS) activeert. Deze mutatie leidt tot overmatige cyclisch AMP (cAMP) productie. Dit is een mogelijke verklaring voor de ACTH-onafhankelijke cortisolafgifte in de aangedane tumoren.
Veelbelovende behandeling voor honden
Een van de belangrijkste mediatoren van cAMP signaaltransductie (het doorgeven van signalen binnen de cel) is steroidogenic factor 1 (SF-1). De expressie van SF-1 was hoger in bijniercarcinomen die binnen 2,5 jaar na operatieve verwijdering terug kwamen. Het is waarschijnlijk dat SF-1 een rol speelt bij de ongecontroleerde groei en uitzaaiing van bijniertumoren. Het remmen van SF-1 zou daarom een veelbelovende strategie kunnen zijn voor het behandelen van bijniertumoren bij de hond.
SF-1 kan via het eiwit angiopoietine 2 (ANGPT2) de angiogenese stimuleren, een proces waarbij nieuwe bloedvaten worden gevormd en dat essentieel is voor de groei van tumoren. Onze resultaten wijzen op een door ANGPT2 veroorzaakte actieve angiogenese in bijniertumoren, mogelijk als gevolg van cAMP activatie. Het gebruik van ANGPT2-specifieke remmers van de angiogenese zou daarom waardevol kunnen zijn voor de behandeling van bijniertumoren van de hond.
De hond als model voor de mens
In een deel van de bijniertumoren is verder een activatie vastgesteld van tumorgerelateerde signaaltransductiecascades, zoals de canonical Wnt cascade en de phophatidylinositol 3 kinase (PI3K) cascade. In veel opzichten komen de bevindingen in dit proefschrift sterk overeen met wat er bekend is over bijnierkanker bij de mens. De hond zou op de overeenkomstige gebieden mogelijk een goed spontaan model zijn voor bijnierkanker bij mensen.
Miriam Kool promoveert op 12 februari 2015 om 14:30 in het Academiegebouw (Domplein 29) te Utrecht.