De aanleidingen voor dit soort operaties kunnen zeer divers zijn: van het voorkomen van onvruchtbaarheidsproblemen of ontstekingen tot wondbehandeling, gedragsproblemen en problemen tijdens de dracht.

De volgende operaties kunnen door ons worden uitgevoerd:

• het verwijderen van de eierstok(ken) via een kijkoperatie (laparoscopische ovariectomie)
• behandelen van merries met eileiderproblemen (eileiderverstopping)
• behandeling van tweelingdracht
• torsio uteri operatie (slag in de baarmoeder)
• keizersnede
• cloacaoperatie
• correctie van verwondingen of afwijkingen aan vulva of vagina, om ontstekingen of onvruchtbaarheid te voorkomen (ook wel ‘dichtzetten’ of ‘operatie volgens Caslick’ genoemd)
• verlengen van de urethra

Laparoscopische ovariectomie

Dit is het verwijderen van de eierstok(ken) via een kijkoperatie. Deze behandeling wordt toegepast bij bokmerries, merries met tumoren op de eierstokken of merries met hengstigheid gerelateerde gedragsproblemen.
Tijdens de operatie wordt onder plaatselijke verdoving een drietal kleine sneden in de flank gemaakt. Vervolgens wordt met een camera de eierstok in beeld gebracht en verwijderd.
 
Wanneer de merrie een tumor heeft op één eierstok en deze chirurgisch verwijderd wordt, is de merrie daarna weer als fokmerrie inzetbaar.

Laparoscopisch behandelen van verstopte eileiders

Eileiderverstopping komt voor bij oudere merries. Het kan onvruchtbaarheid veroorzaken. Tijdens de operatie wordt onder plaatselijke verdoving een kleine snede in de flank gemaakt. Vervolgens worden met een camera de eileiders in beeld gebracht en behandeld met een hormoon bevattende gel (PGE2 gel), om de eileider te laten ontspannen waardoor de verstopping doorgevoerd wordt naar de baarmoeder.

Behandeling van tweelingdracht

Tweelingdracht bij paarden is ongewenst aangezien de overlevingskansen van de veulens (en soms ook de merrie) zeer klein zijn. Het is altijd beter een tweelingdracht vroeg te behandelen door het kleinste embryo met de hand ‘weg te knijpen’ (veertien tot zestien dagen na de eisprong). Als de tweelingdracht later in de dracht wordt gediagnosticeerd is een tweelingpunctie nog mogelijk. Bij een tweelingpunctie wordt onder echobegeleiding één van de vruchten aangeprikt met een naald en weggehaald. Dit kan vanaf 35 tot 90 dagen na eisprong.

Torsio uteri operatie

Het kan bij merries voorkomen dat de baarmoeder tijdens de tweede helft van de dracht meer dan een halve slag draait. Vaak wordt de merrie ‘koliekerig’ en is dit koliek niet met medicijnen te verhelpen. De diagnose wordt gesteld via rectaal onderzoek.
 
Wanneer de merrie een slag in de baarmoeder heeft, moet de baarmoeder met een operatie worden teruggedraaid. In de meeste gevallen gebeurt dit onder plaatselijke verdoving, waarbij een snede in de flank wordt gemaakt en de baarmoeder wordt opgetild en teruggedraaid. Als de merrie al helemaal aan het einde van de dracht is of als de staande operatie niet lukt, kan de merrie onder algehele anesthesie liggend geopereerd worden.

Keizersnede

De meeste merries bevallen zonder problemen. Soms, bijvoorbeeld bij een afwijkende ligging van het veulen, kan echter toch een keizersnede nodig zijn. Een keizersnede gebeurt onder algehele anesthesie bij een liggend paard.

Cloacaoperatie

Bij een erg zware bevalling kan het voorkomen dan de vagina aan de bovenkant inscheurt en één geheel vormt met de endeldarm. In dat geval wordt gesproken van een cloaca. Een cloaca wordt in eerste instantie niet chirurgisch behandeld; eerst worden antibiotica en een tetanusbescherming gegeven. De operatie zelf vindt drie tot zes maanden na de bevalling plaats (bijvoorbeeld, na het spenen van het veulen). Voor de operatie moet de merrie tien dagen vasten (in de kliniek), omdat mestballen de genezing van het operatiegebied kunnen verstoren. De operatie gebeurt onder algehele anesthesie bij een liggend paard; in principe wordt de verbinding tussen endeldarm en de vagina weer gesloten.

Correctie van verwondingen of afwijkingen aan vulva of vagina (‘operatie volgens Caslick’)

Wanneer de vulva (vaak bij oudere merries) niet goed sluit, kan de merrie lucht aanzuigen in de schede, die vervolgens gaat ontsteken. Uiteindelijk kan dit een baarmoederontsteking veroorzaken. Een ‘operatie volgens Caslick’, ook wel ‘dichtzetten’ genoemd, voorkomt het aanzuigen van lucht.
 
Bij het plaatsen van een ‘Caslick’ wordt een randje slijmvlies aan de binnenkant van de schaamlippen weggehaald. De wond die hierdoor ontstaat wordt gehecht en groeit dicht. Deze operatie gebeurt onder plaatselijke verdoving.
 
Voor de geboorte is het belangrijk de vulva weer te openen. Dit kan vanaf ongeveer twee weken voor de verwachte bevalling. U kunt dit bij ons op de kliniek laten doen.

Verlengen van de urethra

Bij sommige oudere merries kan bij het urineren, als gevolg van een afwijkende ligging van de schede, urine zich in de vagina ophopen en teruglopen richting de baarmoeder. Dit kan leiden tot ontstekingen in de vagina en baarmoeder en tot onvruchtbaarheid. Om deze problemen te voorkomen kunnen we de urinebuis chirurgisch verlengen.

Onderzoek 

Binnen de Universiteitskliniek voor Paarden wordt veel onderzoek uitgevoerd. Momenteel kijken wij vooral naar:

• drachtherkenning en vroeg-embryonale sterfte
• het innestelingproces en epigenetica (hoe omstandigheden tijdens de dracht de erfelijke eigenschappen van de foetus en eventueel het veulen kunnen beïnvloeden)
• het effect van leeftijd van de merrie op eicel- en embryokwaliteit
• klinisch gericht onderzoek: therapieën bij merries met vruchtbaarheidsproblemen en/of een geschiedenis van herhaalde embryonale sterfte

 
Mogelijk kunnen wij u, wanneer u de kliniek bezoekt, vragen om deel te nemen aan dit onderzoek met uw merrie. Mocht u meer informatie willen hebben over het uitgevoerde onderzoek dan kunt u contact opnemen met de Universiteitskliniek voor Paarden.