Rhinopneumonie is een virusziekte. De ziekte wordt veroorzaakt door het equine herpes virus. Hiervan bestaan in dit verband twee varianten: equine herpesvirus type 1 en equine herpesvirus type 4. Type 4 veroorzaakt problemen aan de luchtwegen, type 1 doet dit ook, maar kan zich daarnaast verspreiden naar andere organen. Binnen type 1 kan er ook nog onderscheid gemaakt worden tussen de D-vorm en de N-vorm. Dit verschil is vaak niet te zien in de verschijnselen en kan dan ook alleen in het laboratorium worden gemaakt.

Verschijnselen

Afhankelijk van de variant waarmee uw paard geïnfecteerd is, kunnen zich drie klinische vormen voordoen die soms ook nog na elkaar voorkomen:

• verkoudheidsvorm (koorts, dikke benen en soms hoesten)
• abortusvorm (verwerpen van de vrucht en soms geboorte van slecht veulen dat binnen enkele dagen sterft)
• neurologische vorm (ataxie = lopen als een dronkeman, slappe staart, overvulde blaas) en soms verlamming.

Diagnose

De diagnose rhinopneumonie wordt gesteld op basis van verschijnselen en de uitslagen van verschillende testen:

• met behulp van een neusswab aantonen of het paard rhinopneumonie heeft.
• in het acute stadium van de ziekte een bloedmonster afnemen, de behandeling worden gestart en vervolgens drie weken later nog een keer bloed afnemen. Door deze twee bloedmonsters te onderzoeken op hoeveelheid antilichamen kan bevestigd worden dat het om rhinopneumonie ging.

Behandeling

Er zijn geen genezende medicijnen tegen rhinopneumonie. Daarom bestaat het behandelplan voor paarden met rhinopneumonie voornamelijk uit ondersteunende maatregelen, om de symptomen te verlichten.

Preventie

De beste vorm van preventie is het vaccineren van uw paard:

• dit voorkomt niet dat uw paard rhinopneumonie krijgt, maar zal er wel voor zorgen dat de luchtwegklachten veel minder erg zijn
• het vermindert de verspreiding van rhinopneumonievirus in de luchtwegen van veulens, jaarlingen en sportpaarden
• het vermindert de infectiedruk op een bedrijf, dus de kans neemt af dat paarden ziek worden op stal.

Alle beschikbare vaccins zijn geregistreerd voor de verkoudheidsvorm van EHV-1 en EHV-4. Er is maar één vaccin dat ook claimt te beschermen tegen abortus. Er is geen vaccin geregistreerd voor de neurologische vorm van rhinopneumonie, maar vaccineren vermindert natuurlijk wel het rondgaan van het virus onder de paarden.

De informatie over Rhinopneumonie is ontleend aan de brochure ’Rhinopneumonie’, geschreven door dr. R. van den Boom, dr. C.J.G. Delesalle, prof. dr. M.M. Sloet van Oldruitenborgh – Oosterbaan van de Universiteitskliniek voor Paarden, dr. C. van Manen en drs. B. van Schaik van de Gezondheidsdienst voor Dieren en drs. E.K. Welling van de Groep Geneeskunde Paard, KNMvD.

Meer informatie staat in de volgende artikelen:

• Rhinopneumonie: Waarom steekt dat steeds weer de kop op?, KWPNMagazine nr.1 (januari 2021)
• ‘De praktijk rondom rhino’, KWPNMagazine nr. 2 (26 januari 2018)
• ‘Een paard met neurologische rhinopneumonie; hoe lang isoleren?’, Tijdschrift voor Diergeneeskunde nr. 4 (april 2017)