Antibiotica: baat het niet, dan schaadt het wel
Antibioticumresistentie is regelmatig in het nieuws. Om werkzame antibiotica te behouden voor onszelf én voor onze huisdieren, is het belangrijk dat iedereen zorgvuldig met antibiotica omgaat.
Antibiotica kunnen levens redden
Antibiotica zijn medicijnen die infecties bestrijden die door bacteriën worden veroorzaakt. Bij sommige ziekten zijn antibiotica levensreddend. Daarnaast zorgen antibiotica er voor dat allerlei medische ingrepen kunnen worden uitgevoegd (bv. hartoperaties of het plaatsen van een nieuwe heup). Ieder antibioticum werkt tegen andere soorten bacteriën. Hierdoor kan het zijn dat u niet altijd hetzelfde antibioticum meekrijgt, ook al lijken de klachten van uw hond of kat nog zo op de klachten van de vorige keer.
Antibioticumresistentie in dier en mens
Op de huid, op de slijmvliezen en in het maagdarmkanaal van dieren én mensen bevinden zich veel bacteriën. De meeste bacteriën horen daar gewoon en zijn nuttig (commensalen), maar sommige bacteriën niet en die kunnen infecties veroorzaken (pathogenen), waardoor uw dier ziek wordt. Een antibioticumbehandeling kan helpen om de infectie te bestrijden. Echter, als een antibioticum regelmatig wordt gebruikt, kunnen commensale en pathogene bacteriën resistent worden. Antibioticumresistentie betekent dus dat bacteriën niet meer gevoelig zijn voor één of meer soorten antibiotica. Daardoor werken antibiotica op den duur minder goed of helemaal niet meer. Een infectie met een resistente bacterie is lastig te behandelen, kan ernstige gevolgen hebben en gaat soms over van mens op mens, van dier op dier, van dier op mens, of andersom.
Antibiotica zijn vaak niet nodig
Antibiotica werken alleen tegen bacteriën. Het heeft geen zin antibiotica te gebruiken tegen virussen, schimmels of parasieten. Bacteriën spelen bijvoorbeeld bij diarreeklachten of snotneuzen meestal geen (belangrijke) rol. Antibiotica pakken in deze gevallen dus ook niet de oorzaak aan. Daarnaast gaan veel klachten vanzelf over of is een andere behandeling net zo goed of zelfs effectiever (bv. met pijnstillers of het goed schoonmaken van een wond).
Alle antibiotica hebben bijwerkingen
Antibiotica werken niet alleen tegen de ziekmakende bacteriën, maar ook tegen bacteriën
die uw huisdier juist nodig heeft. Wanneer antibiotica deze ‘nuttige’ bacteriën bestrijden, kan dat bijvoorbeeld zorgen voor diarree bij uw hond of kat. Daarnaast kan uw hond of kat gaan braken of allergisch reageren na het geven van antibiotica.
Extra onderzoek geeft meer informatie
Voordat uw dierenarts met de juiste behandeling kan starten, is het belangrijk om te weten wat de oorzaak is van de klachten van uw hond of kat. Hiervoor zal uw dierenarts uw hond of kat altijd eerst nakijken en indien nodig, extra onderzoek doen. Vaak kan dit onderzoek op de praktijk zelf, maar soms wordt bijvoorbeeld urine of bloed opgestuurd naar een laboratorium of wordt u met uw huisdier verwezen naar een specialist.
In bepaalde gevallen is extra onderzoek zelfs verplicht, voordat bepaalde antibiotica gegeven mogen worden.
Checklist
- Vertrouw erop dat uw dierenarts de juiste beoordeling maakt als hij/ zij zegt dat antibiotica niet nodig zijn. Uw dierenarts weet wanneer antibiotica wel zinvol kunnen zijn en wanneer niet.
- Bespreek met uw dierenarts waar u zich zorgen over maakt. Dan kan uw dierenarts daar rekening mee houden.
- Gebruik geen oude restjes pillen of zalfjes, die u thuis (mogelijk zelfs voor een ander dier) nog heeft liggen. Breng overgebleven medicijnen terug naar uw dierenarts.
- Volg het advies van uw dierenarts op; gebruik de medicijnen zoals en zolang als uw dierenarts heeft voorgeschreven en kom terug op controle als dat wordt geadviseerd; bij twijfel: bel om te overleggen.
- Bespreek het met uw dierenarts als het niet goed lukt om medicijnen toe te dienen.
- Neem tijdig contact op met uw dierenarts als u twijfelt over de gezondheid van uw hond of kat.
- Regelmatig contact met of een bezoek aan uw dierenarts kan helpen om gezondheidsproblemen bij uw hond of kat te voorkomen, bijvoorbeeld door te vaccineren en te ontwormen.