Artrose is een aandoening die regelmatig voorkomt bij de hond; ongeveer 1 op de 5 honden ouder dan 1 jaar heeft last van artrose. Honden van bepaalde rassen, zoals bijvoorbeeld de Rottweiler en Labrador Retriever, maar ook honden met obesitas en oude honden hebben een grotere kans om artrose te ontwikkelen. Hoewel artrose vaak bij oudere honden wordt gediagnosticeerd, is de ontwikkeling van artrose geen onderdeel van het normaal ouder worden van de hond.

Slijtage van de weefsels

Bij artrose treedt slijtage van de weefsels in het gewricht op. Meestal in het elleboog-, heup-, knie- of schoudergewricht, maar het kan in elk gewricht voorkomen en het tast het hele gewricht aan. Niet alleen het kraakbeen wordt afgebroken, maar er vinden ook veranderingen in het bot plaats. Zoals botnieuwvorming (osteofyten), dat het gewrichtskapsel ontstoken raakt, en dat er een verhoogde hoeveelheid aan gewrichtsvloeistof wordt geproduceerd.

Bij deze processen komen ontstekingsfactoren en andere weefsel afbrekende stoffen vrij die ervoor zorgen dat de situatie in het gewricht steeds verder verslechtert. Ook zorgen deze ontstekingsfactoren en de afbraak van de weefsels voor gewrichtspijn. De ontsteking in het gewrichtskapsel en de veranderingen in het bot zorgen voor een verbreed en stijf gewricht.

Oorzaken artrose

Artrose kan ontstaan als primaire ziekte, zonder aanwijsbare oorzaak, of secundair aan een andere aandoening. In tegenstelling tot bijvoorbeeld mensen of katten ontstaat artrose in de hond in bijna alle gevallen secundair als een gevolg van gewrichtstrauma, instabiliteit van het gewricht, een andere gewrichtsaandoening (zoals osteochondrose), of een afwijkende stand van het gewricht (zoals bijvoorbeeld heup- of elleboogdysplasie).

Een afwijkende stand van het gewricht kan soms operatief verholpen worden, maar het gewricht zal daarna altijd gevoelig blijven voor de ontwikkeling van artrose. Het voorspellen van de mate waarin het zich ontwikkeld is complex. Hoe het zich ontwikkeld is namelijk afhankelijk van meerdere factoren, zowel op het niveau van de hond als individu (bepaald door genetische factoren, leeftijd, en overgewicht) als op het niveau van het gewricht zelf.

Verschijnselen

De verschijnselen zijn soms moeilijk te herkennen, zeker als de artrose zich in een vroeg stadium bevindt. De volgende verschijnselen duiden op artrose:

• In het algemeen minder zin om te bewegen
• Stijfheid tijdens het bewegen, vooral na rust
• Moeite met opstaan of gaan liggen
• Moeite met omhoog of omlaag springen (bijvoorbeeld bij het in de auto springen)
• Kreupelheid tijdens het lopen
• Een pijnreactie bij het aanraken van bepaalde gewrichten
• Algemene gedragsveranderingen zoals een toename van agressiviteit of een verhoogde (nachtelijke) onrust

Deze verschijnselen hoeven niet allemaal tegelijkertijd aanwezig te zijn en kunnen variëren in ernst, van mild tot zeer ernstig. Zo kan de hond het ene moment wel een kreupelheid vertonen en het andere moment niet. Over het algemeen worden de symptomen erger naarmate de ziekte vordert. In sommige gevallen spelen externe factoren een rol bij de ernst van de verschijnselen zoals het weer of de hoeveelheid van beweging die de hond gehad heeft.

Diagnose artrose

Klinisch onderzoek

De dierenarts voert eerst een klinisch onderzoek uit en kijkt naar de gang van uw hond. Zoals naar kreupelheid, stijfheid van de beweging en specifieke gangafwijkingen. Daarnaast kijkt de dierenarts ook naar het dier zelf met speciale aandacht voor spieratrofie van de poten en rug, zwelling van het gewricht, verbreding van het gewricht, verminderde bewegingsvrijheid van het gewricht (de “range of motion”), afwijkende, krakende geluiden tijdens het bewegen van het gewricht (“crepiteren”), en eventuele pijn tijdens het bewegen van de gewricht.

Ook hierbij zijn de bevindingen variabel en afhankelijk van meerdere factoren zoals het ras en normale gedrag van de hond, het stadium van de artrose en welk gewricht aangetast is.

Röntgenfoto

Een röntgenfoto is een makkelijke manier om meer informatie te krijgen over de benige delen van het gewricht. Echter, omdat artrose ook voornamelijk veranderingen in de weke delen, zoals het kraakbeen en het gewrichtskapsel omvat, is het geen ideale manier om artrose te diagnosticeren.

Veranderingen die wel op een röntgenfoto zichtbaar zijn:

• de formatie van osteofyten
• verdichting van het bot onder het kraakbeen (sclerose)
• eventuele cysten in het bot
• mineralisaties in het gewricht (de zogeheten gewrichtsmuizen)
• algemene zwelling van de weke delen
• effusie van het gewricht.

Behandeling

Helaas is er op dit moment geen therapie die artrose geneest. Zijn achterliggende oorzaken uitgesloten of behandeld? Dan bestaat de behandeling uit meerdere pijlers die er samen voor zorgen dat artrose onder controle gehouden kan worden. Deze pijlers zijn:

• het remmen van de pijn en ontsteking met geneesmiddelen (bijvoorbeeld NSAIDs zoals meloxicam of carprofen)
• het aanpassen van de voeding of het geven van voedingssupplementen
• het bestrijden en/of voorkomen van overgewicht
• het aanpassen van het bewegen, en fysiotherapie

Nieuwe behandeling

Onderzoekers werken er hard aan om een nieuwe behandeling beschikbaar te maken voor honden met artrose, meer daarover: Nieuwe behandeling bij honden met artrose blijkt veilig en langdurig effectief.