Een klophengst is een hengst waarbij de testikels (ballen) niet of niet volledig zijn afgedaald. Eén of beide testikels bevinden zich dus niet in het scrotum (balzak), maar in de buik of in de lies. De castratieprocedure bij klophengsten verschilt in veel gevallen van die bij gewone hengsten.

Aanleiding voor het castreren van een klophengst

Wanneer een hengst niet gebruikt wordt voor de voortplanting, wordt vaak gekozen voor castratie. Door de ingreep valt de productie van het hormoon testosteron weg. Een gecastreerde hengst (ruin) vertoont daardoor geen ongewenst hengstengedrag meer in de aanwezigheid van merries. Dat maakt het dier dan ook eenvoudiger om in een kudde te houden of op stal te zetten met merries of andere ruinen.

Diagnose

Voorafgaand aan een eventuele castratie wordt eerst onderzocht of het dier geen ruin is (en dus ooit al is gecastreerd), of dat we daadwerkelijk te maken hebben met een klophengst. Dit kan bijvoorbeeld door middel van bloedonderzoek worden vastgesteld.
Daarna wordt, door middel van echografisch onderzoek, onderzocht waar de testikels zich bevinden: in de buik of in de lies. Dat bepaalt namelijk de wijze van opereren.

Behandeling

Bij klophengsten zijn er twee manieren om te castreren. De positie van de niet afgedaalde testikel(s) bepaalt de keuze tussen deze twee.

• De testikel ligt in de buik. Na een periode van 36 uur niet eten wordt de hengst gecastreerd volgens de zgn. laparoscopische methode. Dit is een ingreep in de buik waarbij er slechts 2 of 3 kleine sneetjes in de huid gemaakt hoeven te worden. De operatiewond blijft daardoor veel kleiner dan bij ‘klassieke’ operaties en het dier herstelt sneller. Bij deze castratiemethode is geen volledige narcose nodig, maar slechts een ‘roesje’. Het paard kan blijven staan en de anaesthesist staat aan het hoofd om het dier goed in de gaten te kunnen houden. Heeft het paard ook een testikel in het scrotum dan wordt het paard vervolgens neergelegd onder narcose en wordt deze testikel aansluitend verwijderd via de methode ‘bedekt over de lies’ of ‘halfbedekt’.
• De testikel ligt in de lies. Het paard wordt gecastreerd met een methode die vergelijkbaar is met de ‘bedekt over de lies’-methode bij normale hengsten. De hengst hoeft alleen de ochtend van de operatie te vasten en wordt liggend op de rug geopereerd. De operatie duurt ongeveer een uur en vindt plaats onder volledige narcose, waarbij vaak ook beademingsondersteuning nodig is. Heeft het paard ook een testikel in het scrotum dan wordt deze aansluitend verwijderd via dezelfde methode.

U kunt voor een castratie van uw klophengst terecht bij de afdeling Heelkunde van de Universiteitskliniek voor Paarden.

Nazorg

Omdat er na een castratie soms complicaties optreden (zwellingen of ontstekingen), wordt het paard na afloop van de castratie altijd voor een periode van drie dagen opgenomen ter observatie. Daarna mag uw paard naar huis (meestal is dat de vrijdagochtend), tenzij het verstandiger is om nog een weekend te blijven. U wordt daarover gebeld.

Risico’s

Aan elke operatie (dus ook een castratie van een klophengst) zijn specifieke risico’s verbonden. Bij een testikel in de lies zijn de risico’s niet noemenswaardig groter dan bij een gewone castratie. Het gaat dan vooral om zwelling en eventueel een wondinfectie. Bij een laparoscopie kan het 36 uur vasten leiden tot diarree. Toch is dit vasten echt noodzakelijk omdat het paard anders een veel te volle buik waardoor de dierenarts niet goed in de buik kan kijken. Verder kan een ingreep in de buik in principe leiden tot een buikvliesontsteking. Bij een laparoscopie (waarbij slechts een camera-buis en een instrument de buik in gaan) is dit risico echter veel minder dan bij een klassieke operatie (waar een hand de buik in gaat).
In het algemeen geldt wel voor alle paardachtigen dat bij narcose de kans op complicaties iets groter is dan bij andere dieren. Vandaar dat wij het dier voor en na de narcose graag willen kunnen observeren. Lees meer over narcose bij paarden .