Zenuwaandoening

Epilepsie is een aandoening waarbij een dier aanvallen krijgt. Deze aanvallen ontstaan door een plotselinge, tijdelijke verstoring van de elektrische prikkeloverdracht in de hersenen. Epilepsie is de meest voorkomende zenuwaandoening bij honden. Naar schatting heeft enkele procenten van alle honden er in meerdere of mindere mate last van.

Verschijnselen

Epileptische aanvallen kunnen voorkomen in meerdere vormen:

• de algehele of generaliseerbare vorm
• de focale of gedeeltelijke vorm, waarbij een hond slechts een deel van een totale aanval laat zien

Bij honden komt de generaliseerbare vorm het meest voor. Deze bestaat uit drie delen:

• aura; gaat vooraf aan de aanval. De hond kan vreemd gedrag vertonen, zoals aanhankelijkheid, afstandelijkheid, of een vreemde blik in de ogen. De aura kan enkele seconden, maar ook enkele dagen duren.
• ictus; de hond valt om en begint hevig te krampen. Na een paar minuten ontspant de hond zich weer en gaan de poten bewegen. De ictus duurt enkele minuten.
• post-ictale fase; de hond wordt wakker, krabbelt overeind en is vaak een tijdje in de war, met vaak honger en dorst. De post-ictale fase duurt van enkele minuten tot enkele dagen.

Oorzaken

Er zijn drie bekende oorzaken van epilepsie:

• erfelijke aanleg

• een beschadiging in de hersenen, bijvoorbeeld tumoren of hersenontsteking

• een stofwisselingsprobleem

Diagnose

De diagnose wordt gesteld aan de hand van:

• het verhaal van de eigenaar
• neurologisch onderzoek
• bloedonderzoek

Met bloedonderzoek kunnen eventuele stofwisselingsproblemen opgespoord worden. Als vermoed wordt dat de hond een hersenbeschadiging heeft, wordt een MRI-scan gemaakt op de afdeling Diagnostische Beeldvorming.

Behandeling

Bij verkregen vormen van epilepsie is soms gerichte therapie mogelijk. Bij de zogenaamde erfelijke of idiopathische epilepsie wordt in de regel gewerkt met medicatie en/of voeding. Genezing is, tenzij de oorzaak gevonden wordt, niet mogelijk.

Nazorg

Bij behandeling met medicijnen is het niet altijd eenvoudig de juiste dosering te geven, omdat elke hond verschillend reageert. Daarom zal na twee maanden een vervolgafspraak gemaakt worden om te kijken hoe het gaat.

Bijwerkingen en risico’s

Helaas hebben veel medicaties bijwerkingen, zo ook anti-epileptica. In de regel zijn de belangrijkste bijwerkingen:

• meer eten
• meer drinken

Andere bijwerkingen zijn:

• gedragsveranderingen; waaronder opgewonden raken of juist sufheid
• een zeer zelden optredende leverontsteking; het belangrijkste risico bij de middelen fenobarbital en epitard.

U kunt voor de diagnose en eventuele behandeling van epilepsie terecht bij de afdeling Neurologie van de Universiteitskliniek voor Gezelschapsdieren.

Genetisch onderzoek

Epilepsie is niet zelden erfelijk. De dierenartsen verbonden aan de kliniek werken samen met diverse internationale groepen om de genetische oorzaak van epilepsie te achterhalen. Indien vermoed wordt dat de epilepsie van uw hond of kat erfelijk is zullen wij u vragen om een bloedmonster voor DNA-isolatie. Hierbij verzekeren wij u geheimhouding. Uiteraard mag u altijd weigeren.

Over een internationaal onderzoek naar epilepsie bij border collies is een artikel verschenen in het tijdschrift Onze Hond (pdf, 0,6 MB).