Wat is immuungemedieerde polyarthritis?

Immuungemedieerde polyarthritis is een auto-imuunziekte waarbij het lichaam zichzelf als het ware ’aanvalt’. Het woord immuungemedieerd betekent ‘van de afweer van het lichaam’, en polyarthritis geeft aan dat het om een gewrichtsontsteking van meerdere gewrichten gaat.

Bij immuumgemedieerde polyarthritis spelen antilichamen een grote rol. Antilichamen zijn eiwitten die zich binden aan lichaamsvreemde stoffen, zoals virussen en bacteriën. Op die manier maken ze de virussen en bacteriën onschadelijk. Bij immuungemedieerde polyarthritis worden er veel antilichamen gemaakt die samenklonteren. Hierdoor lopen ze vast in de gewrichten. Dit veroorzaakt een gewrichtsontsteking die vaak in meerdere gewrichten ontstaat.

Verschijnselen

Immuungemedieerde polyarthritis komt vooral voor bij honden en nauwelijks bij katten.
Een hond met immuungemedieerde polyarthritis heeft deze verschijnselen:

• vrij acuut ziek geworden
• stijve, stramme gewrichten die soms ook dik en warm zijn
• moeilijk lopen of heel voorzichtig lopen (‘op eieren lopen’)
• verminderd uithoudingsvermogen
• slecht eten
• koortspieken

De ernst van de verschijnselen kan per dag wisselen.

Oorzaken

De oorzaak van het ‘ontspoorde’ afweermechanisme kan liggen in:

• langdurige ontstekingsprocessen, als gevolg van bacteriën, virussen of parasieten
• kwaadaardige gezwellen
• medicijngebruik
• vaccinaties
• een immuungemedieerde (‘van de afweer van het lichaam’) ziekte

Echter, in veel gevallen lijkt de immuungemedieerde polyarthritis op zichzelf te staan en kunnen we geen oorzaak vinden. Deze vorm noemen we ‘idiopatisch’.

Diagnose

De diagnose wordt gesteld aan de hand van gewrichtspuncties en soms in combinatie met röntgenfoto’s. Bij een gewrichtspunctie halen we, met een naald, een kleine hoeveelheid gewrichtsvloeistof uit een gewricht. Het kan voorkomen dat de hond daarvoor onder narcose moet. Vervolgens onderzoeken we de gewrichtsvloeistof. Daarbij kijken we naar de cellen en naar de aan- of afwezigheid van bacteriën. Als duidelijk is dat het om een polyarthritis gaat, is aanvullend onderzoek, zoals bloedonderzoek, nodig om ook de oorzaak te vinden.

Behandeling

De behandeling en de prognose kunnen door de diverse oorzaken erg verschillen. De behandeling van de meest voorkomende oorzaak van immuungemedieerde polyarthritis, namelijk de idiopatische, waarbij de ziekte op zichtzelf lijkt te staan, bestaat uit een langdurige onderdrukking van het afweermechanisme. De eerste 10 dagen, na het stellen van de diagnose , zijn vaak kritiek. Veel honden en katten zijn zo ziek dat een opname in onze kliniek, soms zelfs op de intensieve zorg afdeling, noodzakelijk is. Er wordt een behandeling ingesteld met prednisolon en indien nodig met andere medicijnen.

Zodra uw dier voldoende hersteld is om weer naar huis te gaan kan de behandeling met medicijnen thuis plaatsvinden. Vervolgens controleren wij uw hond of kat met enige regelmaat in de polikliniek Hematologie. Dit doen wij door middel van lichamelijk onderzoek en bloedonderzoek. Aan de hand van de uitslag wordt, indien nodig, de medicatie bijgesteld.

Voor de behandeling van immuungemedieerde polyarthritis bij honden en katten kunt u terecht op de polikliniek Hematologie van de Universiteitskliniek voor Gezelschapsdieren.