Hoestend paard? Astma?
1 mei 2018
Wist je dat paarden-longartsen veel dezelfde aandoeningen tegenkomen als mensen-longartsen? Een voorbeeld van een longziekte die zowel bij paarden als bij mensen voorkomt is astma. Op Wereld Astma Dag moet er volgens specialist Inwendige Ziekten van Paarden Cornélie Westermann daarom niet alleen aandacht zijn voor mensen, maar ook voor paarden. “De longen van paarden en mensen lijken veel op elkaar”, vertelt Westermann.
De oorzaken van astma zijn bij mensen en paarden vrijwel hetzelfde, namelijk stof en allergenen. Ook de behandeling gebeurt met dezelfde soort geneesmiddelen. Maar medicatie is niet de enige behandeling. De Universiteit Utrecht heeft een heuse stoomcabine voor paarden, de dampbox.
Stoombadje
Paarden hebben relatief vaak last van hun luchtwegen. Als deze vol slijm zitten, kan een paard niet met zijn hoofd boven een stoombadje gaan hangen. Op de faculteit Diergeneeskunde is daar een ideale oplossing voor bedacht. Westermann: “We hebben een speciale stal die we kunnen vullen met gezout stoom op kamertemperatuur. Als een paard daar één tot twee uur staat, komt het slijm los en kan het makkelijk uitgehoest of ingeslikt worden. Na het dampbad gaat het paard nog een uur bewegen in de stapmolen en zo het slijm extra los te krijgen. Deze behandeling herhalen we, vaak ondersteund met medicatie, totdat de longen helemaal schoon zijn.” Meestal duurt dat één tot twee weken.
Hoest gegarandeerd
De zorg voor een paard met astma is niet zo ingewikkeld. “Eigenaren en verzorgers moeten zich bewust zijn van problemen én oplossingen” aldus Westermann. “Paarden met astma staan vaak in een niet-ideaal geventileerde stal met stro op de grond en droog hooi in een ruif. Je kunt het vergelijken met een mens met astma die op een bed van stro moet slapen en zijn neus in droog hooi moet steken. Hoesten is dan gegarandeerd.” Gelukkig zijn er volop oplossingen om het leven van een paard met astma te verbeteren. “Het is belangrijk om de stal goed te ventileren”, vertelt Westermann. “Er bestaan stofvrije houtkrullen, een prima oplossing als bodembedekker in plaats van stro. Ook zijn er manieren om hooi stofvrij te maken, zoals de hooistomer, en is de meeste paardenkuil stofvrij.”
Volgens Westermann kunnen astmatische paarden zelfs prima altijd buiten staan, mits er een schuilhut is.
Paardenlongen versus mensenlongen
Westermann: “Er zijn veel overeenkomsten in de bouw, de werking en ziekten van de longen van mensen en paarden. Maar ook lichamelijke onderzoeken om longproblemen vast te stellen zijn vergelijkbaar.” Al is lichamelijk onderzoek bij een paard wel veel lastiger volgens Westermann: “Een paard kan niet praten en vertellen wat hij precies voelt. Ook kan een paard niet zuchten of diep ademhalen op commando.” Toch lukt het dierenartsen om paarden dit te laten doen, door slimme trucs te verzinnen.
Ademen door de neus
Ondanks dat de longen van mensen en paarden veel op elkaar lijken, werken de longen van paarden een stuk beter. Het paard is een soort supersporter met een enorme longcapaciteit. Daar kan de mens niet tegenop. Een paard heeft echter één nadeel: het kan alleen door zijn neus ademen. Als daar iets mis is, heeft hij een probleem, terwijl een menselijke sporter dan altijd nog kan ademhalen via zijn mond. Gelukkig zit de neus van paarden niet zo vaak verstopt.
Op de faculteit Diergeneeskunde doen wetenschappers volop onderzoek naar paarden met longklachten. In deze link staat bijvoorbeeld een artikel dat het effect van stro en hooi vergelijkt met krullen en kuil.