Osteochondrose bij het paard

Osteochondrose, vaak afgekort tot OC, is een gewrichtsaandoening die veelvuldig voorkomt bij jonge paarden. Bij warmbloedpaarden, maar ook bij volbloeds en dravers, kan de aandoening wel bij 30% van de paarden voorkomen, in meer of minder ernstige mate. De frequentie van voorkomen bij andere rassen varieert, maar bij pony’s wordt het probleem zelden of nooit gezien.

Wat is osteochondrose?

Osteochondrose is een stoornis in de ontwikkeling van het gewricht. Alle botten van het skelet worden eerst in kraakbeenvorm aangelegd. Geleidelijk aan verbeent dat kraakbeen totdat alleen het gewrichtskraakbeen overblijft. Dat proces begint al in de baarmoeder en gaat door tot een leeftijd van ongeveer een jaar. Bij osteochondrose gaat dit proces niet goed, waardoor onregelmatigheden kunnen ontstaan in het bot onder het gewrichtskraakbeen, evenals losse fragmenten. In het laatste geval spreekt men wel van osteochondritis dissecans (OCD).
Omdat OC(D) een ontwikkelingsstoornis is, kan het alleen ontstaan bij jonge paarden. Wel is het soms zo dat het pas op oudere leeftijd opgemerkt wordt.

Verschijnselen

De verschijnselen van osteochondrose zijn:

• overvulling van gewrichten (in de sprong ’bolspat’ genoemd, in de knie ’mouw’)
• soms (maar lang niet altijd) kreupelheid
• soms alleen een los fragment in een gewricht, dat wordt opgemerkt bij bijvoorbeeld een keuring

Oorzaken

Osteochondrose heeft meerdere oorzaken:

• een zeker mate van erfelijke aanleg
• te zwaar voeren (met name met makkelijk verteerbare koolhydraten)
• een snelle groei
• te weinig beweging als veulen.

Overigens is dat laatste een kwestie van de juiste balans. Een te hevige fysieke belasting als jong veulen is ook niet goed. Ideaal is 24 uur per dag weidegang in een niet al te groot perceel.

Diagnose

Over het algemeen maken we röntgenopnamen om vast te stellen of er sprake is van osteochondrose.

Behandeling

De behandeling is veelal chirurgisch (‘arthroscopische verwijdering’ van de losse botfragmenten ). De resultaten van die ingrepen zijn over het algemeen goed, maar hangen wel af van de mate van gewrichtsschade die er is.

Veel stamboeken hebben een selectiebeleid tegen osteochondrose opgesteld. Soms is dat gebaseerd op nakomelingenonderzoek. U kunt daarvoor meer informatie vinden bij het betreffende stamboek.

Voor de diagnose en behandeling van osteochondrose kunt u terecht bij de afdeling Heelkunde van de Universiteitskliniek voor Paarden.