Wat is kliermaagdilatatieziekte?

Kliermaagdilatatieziekte (KDZ) is één van de grootste bedreigingen onder papegaaien op dit moment. Deze gevreesde ziekte, die vaak de dood tot gevolg heeft, staat ook wel bekend onder de naam ‘Proventricular dilatation disease’ (PDD) of ‘Macaw wasting disease’ (macaw = ara; de ziekte werd voor het eerst bij ara’s vastgesteld).

Verschijnselen

De ziekte tast de zenuwbanen in het lichaam aan, waardoor er zenuwverschijnselen (bijvoorbeeld evenwichtsstoornissen, gebrek aan coördinatie, toevallen) kunnen optreden.
Daarnaast kunnen ook de zenuwbanen van het maagdarmkanaal aangetast worden, wat leidt tot een ‘verlamming’ van de maag en darmen. Hierdoor kan de vogel zijn voer niet meer goed verteren, waardoor hij vermagert. Een ander kenmerk van de slechte vertering is het aanwezig zijn van onverteerde zaden in de ontlasting.

Oorzaken

Lange tijd was de oorzaak van kliermaagdilatatieziekte onbekend. Onlangs is echter een verband gelegd tussen deze aandoening en het aviaire bornavirus.

Diagnose

Aanwijzingen dat een vogel lijdt aan kliermaagdilatatieziekte kunnen, behalve via de genoemde verschijnselen, ook verkregen worden door het maken van een röntgenfoto of CT, waarop een verwijde klier- en spiermaag zichtbaar zijn. Voor het bevestigen van de ziekte is pathologisch onderzoek nodig, bijvoorbeeld van een kropbiopt. Daarnaast kan de vogel ook getest worden op de aanwezigheid van antistoffen tegen het bornavirus of op uitscheiding van het virus zelf. De dierenarts zal in overleg met u bepalen welke vorm van diagnostiek bij uw vogel het beste ingezet kan worden om de diagnose te stellen.

Behandeling

Jammer genoeg is er op dit moment nog geen effectieve behandeling beschikbaar om de vogels weer helemaal beter te maken. Een ondersteunende behandeling met bijvoorbeeld gemakkelijk verteerbaar voer, maagdarmstimulerende middelen en ontstekingsremmers kan in een aantal gevallen echter wel bijdragen tot een verbeterde kwaliteit van leven. Bij de meeste vogels zullen de ziekteverschijnselen in de loop van de tijd ondanks deze ondersteunende behandeling langzaam maar zeker verergeren, totdat uiteindelijk de dood volgt.

Voor de diagnostiek en behandeling van kliermaagdilatatieziekte kunt u terecht bij de afdeling Vogels en Bijzondere Dieren.