Wat is heupdysplasie?

Heupdysplasie (HD) komt veel voor bij zowel de hond als de mens. Het is een orthopedische aandoening die leidt tot kreupelheid, veel pijn en aantasting van de kwaliteit van leven. Bij HD is de heupkom onvoldoende diep en de aansluiting tussen heupkop en heupkom te los. Dit leidt tot gewrichtsslijtage, oftewel artrose.

Oorzaak

Heupdysplasie is een erfelijke aandoening, waarbij de heupgewrichten zich niet goed ontwikkelen. HD kan zowel bij jonge als oude honden verschijnselen geven.

Verschijnselen

De verschijnselen zijn kreupelheid van een of beide achterpoten, moeite met opstaan of springen, veel liggen en gewrichtspijn.

Voor het stellen van de diagnose voeren we een uitgebreid lichamelijk (kreupelheids-)onderzoek uit.

Ook maakt de afdeling Diagnostische Beeldvorming röntgenfoto’s van de heupgewrichten.

Heupoperatie bij heupdysplasie

Afhankelijk van de ernst van de heupdysplasie is het mogelijk een heupoperatie uit te voeren. Er zijn verschillende mogelijkheden.

3D-geprinte heupimplantaten

Jongere dieren met heupdysplasie met losse aansluiting (heup laxiteit) waarbij nog niet teveel artrose aanwezig is, kunnen we behandelen met behulp van 3D-geprinte heupimplantaten.

Het toepassen van een 3D-heupimplantaat vergroot de heupkom zodat de heupkop weer een overkapping heeft en niet meer uit de heupkom kan schieten.

Het implantaat is van het materiaal titanium; een metaal dat veel gebruikt wordt in de orthopedie en (dier)geneeskunde. Een groot voordeel is dat je dit materiaal op maat kunt printen.

Deze techniek biedt uw hond een kans op snelle revalidatie en een verbeterde kwaliteit van leven. Bovendien kan de techniek aan beide heupen in één operatie worden uitgevoerd.

Voor deze behandeling komen in de regel honden van maximaal twee jaar oud en met een minimumgewicht van 15 kg in aanmerking die lijden aan heupdysplasie.

Heupprothese (Kyon of Zurich cementless)

Wanneer er sprake is van dusdanig veel slijtage en artrose dat enkel ondersteunende therapie niet meer werkt, is het vervangen van het gehele heupgewricht een optie. We plaatsen de Kyon heupprothese, en vervangen zowel de heupkop als de heupkom door een implantaat.

De prothese kan tegenwoordig ook bij kleine honden en katten worden geplaatst (mini-heup prothese).

Verwijderen van de heupkop

Een alternatieve behandeling bij kleine honden met een heupprobleem (<10-15kg) is het chirurgisch verwijderen van de heupkop in plaats van deze te vervangen door een implantaat. Hiermee wordt het pijnlijke bot-bot contact weggenomen. Honden kunnen daarna pijnvrij functioneren. Bij grotere honden is deze ingreep minder succesvol.

Ondersteunende therapie bij heupdysplasie

Als er niet voor operatie gekozen wordt, kan de ondersteunende behandeling gericht worden op het verminderen van artrose-pijn.

Nazorg bij een operatie

De nabehandeling na een operatie aan de heup (3D-geprinte implantaten of heupprotheses) is verschillend: bij 3D-geprinte implantaten volgt een revalidatie-traject waar meer beweging is toegelaten dan bij een heupprothese. In de eerste zes weken na de operatie is het belangrijk dat u de hond zeer rustig houdt; er mag meerdere keren per dag aan de lijn gewandeld worden. De eerste twee weken is dit 5-10 minuten per wandeling, in week 6 is dit opgebouwd naar 15-20 minuten per wandeling voor 3D-geprinte implantaten.

Bij heupprothese is meer restrictie nodig en dient de hond in de eerste weken ondersteund te worden in de achterhand om uitglijden te voorkomen.  Voor beide geldt dat plotse bewegingen, zoals springen, spelen en uitglijden op gladde ondergrond moeten worden voorkomen. In beide gevallen wordt rustgevende medicatie geadviseerd na de operatie. De revalidatie kan worden ondersteund met fysiotherapie en/of hydrotherapie vanaf de derde week na de operatie.

De hond krijgt pijnstilling mee en, indien nodig, medicatie om rustig te worden.

Voor contact en de behandeling van heupdysplasie bij uw hond of kat, kunt u terecht bij de polikliniek Orthopedie-Neurochirurgie van de afdeling Chirurgie.

Afgerond onderzoek 3D-heupimplantaat bij heupdysplasie

Faculteit Diergeneeskunde en het UMC Utrecht hebben samengewerkt in een onderzoek met de innovatieve behandelmethode met 3D-geprinte implantaten. Inmiddels is het onderzoek afgerond. In de onderzoeksoproep vindt u een uitzending van RTV Utrecht over het onderzoek van prof. dr. Björn Meij en zijn team.